Czym są odpady niebezpieczne i dlaczego ich ewidencja jest tak ważna?

Zgodnie z polskim prawem odpady niebezpieczne to takie odpady, które ze względu na swoje właściwości mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi lub mienia. W polskim systemie prawnym odpady niebezpieczne są szczegółowo określone w przepisach krajowych oraz w aktach wykonawczych do ustawy o odpadach. Podstawowe przepisy regulujące kwestie odpadów niebezpiecznych w Polsce to Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach oraz rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów. Na początku 2025 roku zniesiono limity dla niektórych odpadów niebezpiecznych, co oznacza, że wiele przedsiębiorstw musi zarejestrować się w BDO. Jakie kody odpadów są jest ważne w kontekście powyższych zmian?

Grupa odpadów 1501 – odpady opakowaniowe zawierające niebezpieczne substancje

W katalogu odpadów odpady niebezpieczne są klasyfikowane na podstawie kodów, które umożliwiają ich identyfikację. Jeden z przykładów to kod 150110*, który dotyczy odpadów opakowaniowych zawierających niebezpieczne substancje. Zgodnie z tym kodem odpady te obejmują opakowania, w których przechowywane były substancje niebezpieczne, takie jak chemikalia, pestycydy, rozpuszczalniki, farby, oleje, itp. Może to być np. puste opakowanie po substancjach niebezpiecznych, które wciąż mogą stanowić zagrożenie ze względu na resztki tych substancji. Takie odpady wymagają odpowiedniego traktowania i unieszkodliwiania.

Grupa odpadów 1801 – odpady medyczne

Inną grupą odpadów niebezpiecznych w polskim prawie jest grupa 1801 w katalogu odpadów, która dotyczy odpadów medycznych. Należą do nich wszelkie odpady, które powstają w wyniku działalności medycznej i mogą zawierać substancje niebezpieczne, takie jak zakaźne materiały, chemikalia używane w laboratoriach, czy odpady pochodzące z placówek medycznych, które mogą stanowić zagrożenie zakażeniami, toksycznością. Grupa 1801 obejmuje m.in.:

•          odpady zawierające substancje zakaźne (np. zużyte igły, strzykawki, opakowania po lekach),
•          odpady powstałe w wyniku diagnostyki medycznej (np. zużyte materiały filtracyjne z laboratoriów),
•          odpady chemiczne, takie jak zużyte środki dezynfekujące, chemikalia stosowane w leczeniu czy diagnostyce.

Odpady medyczne, w tym te z grupy 1801, wymagają szczególnego traktowania, zarówno w zakresie przechowywania, transportu, jak i unieszkodliwiania, ponieważ mogą stanowić poważne zagrożenie zdrowotne i sanitarno-epidemiologiczne.

Jakie zmiany wprowadza zniesienie limitów w ewidencji odpadów niebezpiecznych?

W styczniu 2025 roku zniesiono limity w ewidencji odpadów niebezpiecznych. Wcześniej obowiązek wpisu do BDO i ewidencji dotyczył głównie klinik medycyny estetycznej i salonów generujących duże ilości odpadów niebezpiecznych. Natomiast po zmianie w przepisachcała branża beauty (np. salony kosmetyczne, fryzjerskie, gabinety medycyny estetycznej, stylistki paznokci) może podlegać obowiązkowi wpisu do BDO (Baza Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami), ale zależy to od kilku czynników.Jeśli salon beauty wytwarza odpady inne niż komunalne, np.:

•          odpady chemiczne (farby, lakiery, środki dezynfekujące),zużyte igły, strzykawki (w gabinetach medycyny estetycznej),
•          odpady zawierające substancje niebezpieczne,

To może istnieć obowiązek rejestracji w BDO jako Wytwórca Odpadów! W praktyce, jeśli salon używa kosmetyków i chemikaliów w opakowaniach, których nie da się w 100% opróżnić, powinien się zarejestrować w BDO.

Jeśli firma sprowadza lub wprowadza do obrotu kosmetyki w opakowaniach, np.:

•          sprzedaje własne produkty kosmetyczne pod marką własną,
•          importuje kosmetyki w opakowaniach i sprzedaje je w Polsce,

To podlega obowiązkowi wpisu do BDO w zakresie opakowań! Teraz już jedno takie opakowanie może wymagać ewidencji i rejestracji w BDO.

Jakie wyzwania mogą pojawić się w związku z nowymi regulacjami w ewidencji odpadów?

Zmiany w regulacjach dotyczących ewidencji odpadów, które wejdą w życie w 2025 roku, niosą ze sobą kilka istotnych wyzwań. Przedsiębiorcy będą musieli dostosować swoje systemy ewidencyjne, co może wiązać się ze zwiększonymi wymaganiami dotyczącymi dokumentacji oraz precyzyjnego klasyfikowania odpadów, a także przestrzegania nowych norm prawnych. Firmy muszą również przygotować się na bardziej szczegółowe kontrole sanepidu i audyty. Równocześnie cyfryzacja ewidencji odpadów stanie się kluczowa, co może być wyzwaniem dla firm, które nie mają jeszcze zinformatyzowanych procesów. Wzrost wymagań dotyczących raportowania i sprawozdawczości dodatkowo podkreśla potrzebę dokładniejszego monitorowania procesów zarządzania odpadami.

Należy jednak pamiętać, że przepisy dotyczące BDO zmieniają się stosunkowo często, dlatego warto regularnie śledzić informacje na stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz media społecznościowe, by być na bieżąco.